فشارخون از جمله بیماریهای مزمنی است که بسیاری از افراد را درگیر خود کرده است. فشار خون بالا در اغلب اوقات علامتی ندارد و افرادی زیادی هستند که حتی بدون اینکه مطلع باشند، مدت های مدیدی است که به این عارضه مبتلا هستند. فشار خون بالا را قاتل خاموش می نامند زیرا در صورتیکه درمان نشود باعث آسیب رساندن به سرخرگ ها و اندام های حیاتی بدن می گردد.

تعریف فشار خون و انواع فشار خون چیست؟ درمان فشار خون چیست؟ اعداد فشار خون نشانه ی چیست؟ غذاهای مفید برای فشار خون بالا کدامند؟ برای پاسخ هر کدام از این سوالات با ما تا پایان مطلب در ایران اسمارت همراه شوید؟

 

تعریف فشار خون

 

 

فشار خون اندازه گیری نیرویی است که قلب شما برای پمپاژ خون در بدن شما استفاده می کند. هنگامی که قلب شما می تپد، خون را در اطراف بدن شما پمپاژ می کند تا انرژی و اکسیژن مورد نیاز خود را به دست آورد. با حرکت خون، به اطراف رگ ها فشار وارد می شود. قدرت این فشار، فشار خون شماست. اگر فشار خون شما خیلی زیاد باشد ، فشار بیشتری به شریان ها (و قلب شما) وارد می کند و این ممکن است منجر به سکته قلبی و سکته مغزی شود.

 

انواع فشار خون

فشار خون بر اساس مقدار و میزان خطری که برای سلامتی افراد دارد به 5 دسته زیر تقسیم بندی می شود.

 

1-فشار خون نرمال

معمولا فشار خون در محدوده کمتر از 120/80 میلی متر جیوه، فشار خون نرمال در نظر گرفته می شود. اگر نتایج شما در این گروه قرار می گیرد، با عادت های سالم مانند پیروی از یک رژیم متعادل و ورزش منظم فشار خود را نرمال نگه دارید.

2-فشارخون قبل از ابتلا به فشار خون بالا

فشار خون بالا می رود وقتی که قرائت ها به طور مداوم بین 120-129 سیستولیک و کمتر از 80 میلی متر جیوه دیاستولیک باشد. افرادی که زمینه فشار خون بالا دارند، احتمالاً اگر در جهت کنترل شرایط قدمی برندارند به بیماری فشار خون مبتلا خواهند شد.

3-فشار خون خفیف

زمانی فرد به فشار خون خفیف مبتلا است که فشار خون او  به طور مداوم بین 149-130 سیستولیک یا 80-89 میلی متر جیوه دیاستولیک باشد. در این مرحله از فشار خون بالا ، احتمالاً پزشكان تغییر شیوه زندگی را پیشنهاد می كنند و ممكن است براساس خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی آترواسكلروتیك (ASCVD) مانند حمله قلبی یا سكته مغزی، داروی فشار خون را تجویز کنند.

4-فشار خون متوسط

افرادی به فشاری خون متوسط مبتلا هستند که فشار خون آنها به طور مداوم در محدوه 179-160/109-100 میلیمتر جیوه یا بالاتر باشد. در این مرحله از فشار خون بالا ، پزشکان به احتمال زیاد ترکیبی از داروهای فشار خون و تغییرات شیوه زندگی را تجویز می کنند.

5- فشار خون شدید

این مرحله از فشار خون بالا نیاز به مراقبت پزشکی دارد. اگر قرائت فشار خون شما به طور ناگهانی از 180/120 میلی متر جیوه فراتر رفت، پنج دقیقه صبر کنید و دوباره فشار خون خود را بگیرید. اگر بازخوانی های شما هنوز زیاد غیر معمول است ، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. شما می توانید یک بحران فشار خون بالا را تجربه کنید.

اگر فشار خون شما بالاتر از 180/120 میلی متر جیوه است و علائمی مانند درد قفسه سینه ، تنگی نفس ، درد کمر ، بی حسی / ضعف ، تغییر دید یا مشکل در صحبت را تجربه می کنید ، منتظر نمانید که ببینید فشار شما به تنهایی پایین می آید با اورژانس تماس بگیرید.

اعداد فشار خون نشانه چیست؟

 

زمانیکه فشار خون خود را اندازگیری می گیرید، دستگاه فشار خون دو عدد را نشان می دهد. یک عدد بالا و یکی پایین همانند یک کسر. به عنوان مثال 80/110میلی متر جیوه.
عدد بالا میزان فشار خون در عروق در طول انقباضات ماهیچه قلب را نشان می دهد و عدد پایین نشان دهنده فشار خون در هنگام ضربان ماهیچه های قلب است.

هر دو عدد برای مشخص بودن وضعیت سلامت قلب از اهمیت زیادی برخوردار هستند. اگر اعداد فشارخون شما در محدوه نرمال نباشند، این بدان معناست که قلب شما به سختی درحال کار کردن و پمپاژ خون به دیگر نواحی بدن می باشد.

 

فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست؟

 

 اندازه گیری فشار خون فرد با دو عدد مختلف فشار خون سیستولیک و فشار خون دیاستولیک ثبت می شود. شماره بالا دستگاه، فشار خون سیستولیک را نشان می دهد و عدد پایین و به عبارتی کمترین عدد، فشار خون دیاستولیک نام دارد. این دو عدد نشان دهنده جنبه های مختلف فشار خون شما هستند که از طریق شریان های شما پالس شده است.

خواندن فشار خون شما مانند این است: 120/80؛ که اینگونه خوانده مى شود : 12 بر روى 8. فشار خون سیستولیک، بیشتر است و فشار خون دیاستولیک نیز کمتر است و واحد آن ها بر حسب میلی متر جیوه یا mmHg می باشد.

 

عوامل موثر در ایجاد فشار خون چیست؟

 

فشار خون بیماری است که به دلایل فراوان و عوامل موثری در بدن رخ می دهد. برخی از این عوامل عبارتند از:

*رژیم غذایی پر نمک

*عوامل ژنیتیکی

*چاقی مفرط و داشتن اضافه وزن

*کشیدن دخانیات

*نداشتن فعالیت مفید فیزیکی

*سابقه خانوادگی فشار خون بالا

*اضطراب و استرس

*افزایش سن

*اختلالات غدد فوق کلیوی و بیماری کلیوی مزمن

 

چگونه فشار خون بالا را درمان کنیم؟

 

فشار خون بالا را می توان به اشکال مختلف شامل تغییر رژیم غذایی، دارو، ورزش و ...  درمان کرد.

 

*مصرف داروهای فشار خون بالا

داروهای مختلفی برای فشار خون بالا وجود دارد که پزشک شما با توجه به وضعیت بدنی شما آن را برای شما تجویز می کند. این داروها به روش های مختلفی بر روی کاهش فشار خون کار می کنند.

*ورزش و انجام فعالیت های فیزیکی

فعالیت بدنی منظم مانند روزانه نیم ساعت پیاده روی در کاهش فشار خون بسیار موثر می باشد و می تواند فشار خون شما را در حدود 5 تا 8 میلی متر جیوه کاهش دهد. سازگاری مهم است زیرا اگر ورزش را متوقف کنید ، فشار خون شما دوباره افزایش می یابد.

اگر به ورزش کردن عادت ندارید، بهتر از ورزش های سبک مانند شنا، پیاده روی، دوچرخه سواری و ... شروع کنید و حتما در مورد انجام حرکات سنگین با پزشک خود مشورت کنید.

*کاهش اضافه وزن

کاهش وزن یکی از موثرترین تغییرات سبک زندگی برای کنترل فشار خون است. در صورتی داشتن اضافه وزن یا چاق بودن، با کاهش وزن می توانید به کاهش فشار خون خود کمک کند. به طور کلی ، شما ممکن است فشار خون خود را با حدود 1 میلی متر جیوه (میلی متر جیوه) با هر کیلوگرم (حدود 2.2 کیلوگرم وزن) که از دست می دهید کاهش دهید.

به یاد داشته باشید فشار خون اغلب با افزایش وزن افزایش می یابد. اضافه وزن نیز می تواند باعث اختلال در تنفس در هنگام خواب شود (آپنه خواب) که باعث افزایش فشار خون می گردد.

*ترک مصرف سیگار

افراد مبتلا به بیماری فشار خون با کشیدن هر برگ سیگار، فشار خون خود را برای چند دقیقه افزایش می دهند. ترک مصرف سیگار کمک می کند فشار خون آنها به حالت عادی برگردد. ترک سیگار همچنین می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش داده و سلامت کلی افراد را بهبود بخشد.

*رعایت رژیم غذایی سالم

خوردن یک رژیم غذایی سرشار از غلات سبوس دار ، میوه ، سبزیجات و لبنیات کم چرب و اسکیمپس بر روی چربی اشباع و کلسترول می تواند در صورت فشار خون بالا، فشار خون شما را تا 11 میلی متر جیوه کاهش دهد. از مصرف غذاهای شور، چرب و سرخ کردنی پرهیز کنید و سعی کنید بیشتر از مواد غذایی طبیعی استفاده کنید.

*کاهش استرس

استرس و اضطراب رابطه ای مستقیم با بالا رفتن فشار خون دارد و هر گونه نگرانی و اضطرابی منجر به بالا رفتن فشار خون می شود. استرس می تواند منجر به مشکلات عاطفی ، روانی و حتی جسمی از جمله بیماری عروق کرونر و فشار خون بالا شود. عوامل ایجاد استرس را در اطراف خود مانند خانواده، کار، امور مالی و .. را پیدا کرده و برای کاهش آن تلاش کنید.

-انتظارات خود را تغییر دهید. به عنوان مثال ، در برنامه روزانه بر روی اولویت های خود تمرکز کنید. از انجام کار زیاد و بیهوده  خودداری کنید و یاد بگیرید که نه بگویید.

-روی مسائلی که می توانید کنترل کرده و برای حل آنها برنامه ریزی انجام دهید، تمرکز کنید. اگر در محل کار مشکلی دارید ، با مدیر خود صحبت کنید. اگر با فرزندان یا همسر خود درگیری دارید ، برای حل آن اقدام نمایید.

-از محرکهای استرس زا خودداری کنید. به عنوان مثال، اگر ترافیک و دیر رسیدن بر سرکار باعث استرس شما شود، سعی کنید صبح زود تر از خانه خارج شوید یا از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید. در صورت امکان از افرادی که باعث ایجاد استرس می شوند خودداری کنید.

-برای استراحت و انجام فعالیتهایی که از آن لذت می برید وقت بگذارید. هر روز برای چند دقیق در مکانی آرام و بی سر و صدا بنشینید و نفس عمیق بکشید. برای تفریحات و سرگرمی های مورد علاقه خود بیشتر وقت بگذارید.

 

مراقبت از افراد مبتلا به فشار خون

 

بیشتر افراد سالمند به بیماری فشار خون مبتلا هستند و به مراقبت نیاز دارند. زیرا بالا رفتن ناگهانی فشار خون بسیار خطرناک است و گاه منجر به سکته مغزی و فلج شدن بدن می شود. اگر به دلیل مشغله های زندگی نمی توانید از والدین مسن خود مراقبت کنید و دائما نگران حال آنها هستید، خرید ردیاب شخص بهترین گزینه می باشد. ردیاب شخصی با امکانات و ویژگیهای منحصربه فرد می تواند تا حد زیادی شما را از نگرانی در بیاورد. ردیاب شخص این امکان را به والدین شما می دهد تا به محض اینکه احساس کردند حالشان خوب نیست، به فشار دادن دکمه اضطراری بتوانند با شما تماس بگیرند.

 

در این رابطه بخوانید: چگونه از والدین سالخورده خود مراقبت کنیم؟

 

افرادی که فشار خون بالا دارند، چه بخورند؟

 

-گوجه فرنگی

گوجه فرنگی به دلیل داشتن اسیدآمینه هایی به کاهش فشارخون خیلی کمک می کند. همچنین لیکوپن موجود در گوجه فرنگی به بهبود جریان خون کمک می کند و گلوتاتیون موجود در آن نیز یک آنتی اکسیدان قوی محسوب می شد. بهتر است این ماده غذایی خوشمزه را به صورت خام و به عنوان میان وعده و یا در سالاد ها استفاده کنید. مصرف آب گوجه فرنگی نیز از دیگر شیوه موثر در کاهش فشارخون بالا به شمار می آید.

-سیر
سیر از قدیمی ترین مواد غذایی موثر در کنترل فشار خون شناخته می شود. افراد مبتلا به فشار خون بالا می توانند با مصرف روزانه یک تا دو حبه سیر حتی الامکان به صورت خام میزان بالای فشارخون و چربی خون خود را کم کنند. این ماده غذایی که به عنوان یک آنتی بیوتیک بسیار قوی نیز شناخته می شود، دارای ماده ای به نام الیسین است که خاصیت ضد فشارخون دارد و به کنترل بیماری فشار خون کمک می کند. بهتر است برای تاثیر بیشتر ، سیر را به صورت ناشتا مصرف کنید.

-موز

موز این میوه خوشمزه و مفید دارای منیزیم و پتاسیم است و برای افرادی که داروهای ادرارآور یا داروهای فشارخون مصرف می کنند، یک ضرورت محسوب می شود. زیرا این داروها باعث دفع منیزیم و پتاسیم بدن می شوند و این افراد می توانند با مصرف موز این کمبود را جبران کنند.

-هویج

هویج این ماده غذایی نارنجی به دلیل وجود فراوان ویتامین C و بتاکاروتن برای پیشگیری از مشکلات مربوط به دستگاه گردش خون بسیار مفید می باشد. اگر نمی توانید آن را گاز زده و بخورید، بهتر است از رنده ی آن در سالاد استفاده کنید. شما می توانید با تهیه اسموتس از این ماده غذایی خوشمزه به کنترل چربی خون، محافظت از عروق و جلوگیری از تصلب شرایین بدن خود کمک کنید.